Vì sao Triều Tiên thay đại sứ ở Trung Quốc sau 11 năm?

Việc thay thế đại sứ Triều Tiên tại Trung Quốc sau 11 năm cho thấy, Bình Nhưỡng muốn tái thúc đẩy thương mại với Bắc Kinh sau thời gian dài phong tỏa biên giới.

Việc đưa một cựu quan chức kinh tế nắm giữ vị trí đại sứ Triều Tiên tại Trung Quốc cho thấy, chính quyền Bình Nhưỡng muốn thúc đẩy tăng trưởng kinh tế quốc gia.

Mới đây, Triều Tiên đã bổ nhiệm một cựu Bộ trưởng Thương mại làm đại sứ tại Trung Quốc. Theo đó, tân đại sứ Triều Tiên tại Trung Quốc sẽ nắm giữ sứ mệnh quan trọng là tái thiết hoạt động thương mại giữa Triều Tiên với đồng minh thân thiết nhất là Trung Quốc sau thời gian hứng chịu tác động lớn từ đại dịch Covid-19.

Ông Ri Ryong-nam (bên phải) nói chuyện với quan chức Hàn Quốc. (Ảnh: Yonhap)

Cụ thể, ông Ri Ryong-nam (61 tuổi) được bổ nhiệm thay thế ông Ji Jae-ryong (79 tuổi), người đảm nhận vị trí đại sứ Triều Tiên tại thủ đô Bắc Kinh từ năm 2010.

Theo tờ Korea Herald, việc bổ nhiệm ông Ri được thực hiện sau động thái cải cách Nội các của chính phủ Triều Tiên nhằm giải quyết các vấn đề vướng mắc cản trở quá trình phát triển kinh tế. Hồi tháng Một, Triều Tiên cũng đã cho công bố kế hoạch phát triển kinh tế 5 năm mới. Tại Triều Tiên, việc một quan chức kinh tế được bổ nhiệm làm đại sứ được xem là chuyện bất thường.

Ông Ri đảm nhận cương vị Bộ trưởng Thương mại Triều Tiên từ năm 2008 – 2016. Thời gian gần đây, ông Ri được biết tới là Phó Thủ tướng phụ trách vấn đề thương mại quốc tế. Ông Ri còn là cháu trai của ông Ri Myong-su, một cựu tướng quân đội và thân tín của Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un.

Ông Ri từng là nhân vật “nhẵn mặt” đối với nhiều người ở Hàn Quốc. Trong hội nghị thượng đỉnh Hàn – Triều ở thủ đô Bình Nhưỡng hồi năm 2018, ông Ri từng tham dự cuộc họp với 17 nhà lãnh đạo của các tập đoàn kinh tế lớn như Phó Chủ tịch Tập đoàn Điện tử Samsung Lee Jae-yong, để thảo luận về các dự án hợp tác kinh doanh.

“Ông Ri có lẽ là người có ít kinh nghiệm ngoại giao, nhưng lại quá quen với hoạt động phát triển thương mại với Trung Quốc. Việc bổ nhiệm ông Ri là đại sứ tại Trung Quốc cho thấy, Triều Tiên nhận định tầm quan trọng như thế nào của việc nối lại hoạt động thương mại với Trung Quốc”, ông Hong Min, nhà nghiên cứu cấp cao tại Viện Thống nhất quốc gia Hàn Quốc cho hay.

Ông Hong cũng cho biết, ông Ri có mối quan hệ rộng với các quan chức phụ trách lĩnh vực kinh tế ở Trung Quốc.

“Ông Ri có thể liên lạc với các cơ quan chức năng Trung Quốc trực tiếp và nhanh chóng hơn”, ông Hong nói.

Đại dịch Covid-19 đã tạo ra tác động cực lớn đối với nền kinh tế Triều Tiên bên cạnh sức ép từ lệnh trừng phạt của cộng đồng quốc tế và khả năng điều hành yếu kém. Trong bối cảnh phải phong tỏa các đường biên giới và tăng cường những biện pháp phòng chống dịch, hoạt động thương mại Trung – Triều đã rơi xuống mức cực thấp. Trong khi đó, lâu nay, Trung Quốc chiếm tới 95% tổng khối lượng thương mại của Triều Tiên.

Theo Hiệp hội Thượng mại quốc tế Hàn Quốc (KITA) tại thủ đô Seoul, trong năm 2020, thương mại Trung – Triều giảm 80,7% xuống còn 540 triệu USD.

Đây là mức sụt giảm còn lớn hơn cả năm 2017, thời điểm cộng đồng quốc tế ban hành các lệnh trừng phạt khắt khe liên quan tới những vụ thử nghiệm vũ khí hạt nhân cua Triều Tiên. Vào thời điểm này, thương mại Trung – Triều sụt giảm mất 51,6%.

Dù cho tới nay chưa có dấu hiệu nào cho thấy sự hồi phục trong hoạt động giao thương giữa Trung – Triều, KITA dự đoán khả năng thương mại Trung – Triều có thể được nối lại liên quan tới một số mặt hàng thiết yếu như thực phẩm và thuốc men.

Cũng theo ông Hong, việc bổ nhiệm ông Ri là tân đại sứ ở Trung Quốc cho thấy, dường như Triều Tiên sẽ cho tái mở cửa đường biên giới dù chuyện này sẽ được tiến hành theo từng giai đoạn.

“Trong khi nhiều quốc gia trên thế giới đang cố đạt được mục tiêu miễn dịch cộng đồng vào nửa đầu năm nay bằng cách tiêm vắc-xin Covid-19 diện rộng, Triều Tiên dường như sẽ cho nới lỏng các biện pháp phong tỏa trong những tháng tới như tái mở cửa biên giới với Trung Quốc”, ông Hong nhận định.

Về phần mình, Trung Quốc gần đây cũng ra thông báo thay đại sứ nước này ở Triều Tiên sau 6 năm. Ông Wang Yajun (51 tuổi), một quan chức cấp cao của đảng Cộng sản Trung Quốc, sẽ đảm nhận cương vị đại sứ Trung Quốc tại Triều Tiên.

Theo giới chuyên gia, với mối quan hệ ngoại giao khăng khít, Trung – Triều dường như đã thảo luận về việc thay đổi đại sứ ở nước nhau trước khi đưa ra thông báo chính thức.